#jou4 #atisayisyen
2. Jodi a se avèk anpil kè kontan nan non pa m e nan non tout jenès la pou m di atis yo mèsi , mèsi pou kontribisyon nou nan kreye bèl tèks an kreyòl fè bèl mizik pou fè valè nou tout kote, se depi lontan n ap fèl ,kote nou fè tout kalite nasyon chante kreyòl atravè bèl tèks nou yo, jodia mwen pata ka pase san remèsye kèlke gwo atis ayisyen kite toujou fyè pou konpoze bèl mizik nan lang natif natal nou kise kreyòl , yo anpil mwen pap ka site tout men m vle di yon gwo atis tankou "Tines Salvant" mèsi ki chante anpil bèl mizik an kreyòl tankou " mwen renmen w, lè w manyenm, malere pa chen". Nou gen gwo atis tankou "Ansy Derose" ki chante anpil bèl mizik pami kèlke tankou "Fanm Peyi m , Nou vle " ak anpil lòt bèl mizik an kreyòl, nou gen "Emiline Michel" on gwo bout atis Fanm ki chante anpil bèl mizik an kreyòl tankou "Timoun , mèsi lavi" ak anpil bèl lòt ankò, nou gen Atis Belo,BIC,Mikaben,Tafa-Mi Soleil ak anpil lòt se atis ki kontribiye nan fè onè ak lang kreyòl la nan chante bèl mizik tankou "mizik sove vi m, drapo m, lakou trankil , Ayiti se" tout se mizik atis nou yo ki patisipe nan fè valè lang kreyòl nou an tout kote..
Mèsi ak tout atis ki kontinye ap kontribiye nan pote lang kreyòl la pi lwen
#kreyòl #konkou #kwaaze #pòs

Aktivite#3 jou4
#kwaaze
#konkou
#kontni
#kreyol

#respektenati

Jou 4
## hashtag# mwen ankourage devlopman lang kreyol la,paske se sèl mwayen ki kapab pèmèt nou pran konsyans de kiyès nou ye,yon pèp ki inyore lang li se kòmsi'l inyore pwòp egzistans li ## hashtag# ann leve kreyo la pi wo

Jou 4
Mwen salye yon potorik gason nan mizik ayisyen an ki se "B.I.C" tizon dife ki vrèman pote lang kreyòl anpil nan sa ki li ap prodwi yo,se yon gason ki djanm plen ak konesans,li vrèman fò anpil.

#jou4 #aktivite2
#konkou #kreyòl #kwaaze

Kontribisyon atis ayisyen yo nan devlopman lang Kreyòl la, sòti nan jazz, mizik rasin, rive jiska mizik popilè jodi a, se yon poto mitan nan idantite ak kilti pèp la. Atis sa yo itilize Kreyòl la kòm yon mwayen pou eksprime lavi yo, batay yo, ak espwa yo, pandan y ap pote lang lan pi lwen pase limit nasyonal yo.
 
Nan ane 1940 ak 1950 yo, jazz te gen yon gwo enpak sou mizik Ayisyen an. Gwoup tankou « Jazz des Jeunes », « Orchestre Septentrional » ak « Orchestre Tropicana » te melanje ritm tradisyonèl ayisyen ak jazz ameriken pou kreye yon son orijinal .
Issa El Saieh yon mizisyen ak dirijan jazz, ki te kontribye anpil nan richès sonorite sa a, kote li fè Kreyòl la vin enstriman kominikasyon ak ekspresyon atistik nan mizik li.
 
Anplis jazz la, mouvman mizik rasin lan nan ane 1980 yo te pote yon lòt dimansyon nan devlopman Kreyòl la. Boukan Ginen , RAM ak Boukman Eksperyans te melanje ritm vodou, mizik tradisyonèl ayisyen, ak son modèn pou kreye yon fòm mizik ki konekte dirèkteman ak rasin Afriken ak ayisyen pèp la. Atravè chante yo, atis sa yo mete Kreyòl la nan sant ekspresyon yo, itilize l pou pale de istwa, espirityalite, ak batay pèp Ayisyen an. Chante tankou "Ke'm Pa Sote" te montre kapasite Kreyòl la pou sèvi kòm lang revolisyonè ak reziyenasyon kont sistèm opresyon.
 
Lè nou rive nan atis modèn tankou Mikaben, Wyclef Jean, Rutshelle Guillaume ak yon pakèt lòt gwoup mizikal nan peyi ya , yo tout pran flanbo sa a epi pote Kreyòl la pi lwen nan mond lan. montre ke lang lan se yon fòs ki depase fwontyè. Menm jan ak tout lòt gwoup mizikal yo kap pote kreyòl la nan mond lan tankou( T-Vice ,Djakout ,Klass, Harmonik,  Nu-Look,  Carimi ki te yon gwo gwoup anvan yo te disoud ,Tabou Combo, Disip de Gazzman Couleur , Zenglen , Kreyol La) pou nou  site sa yo sèlman.
 
Mizik Kreyòl la se yon vwayaj k ap kontinye, ki te kòmanse avèk mouvman jazz yo, travèse mizik rasin lan, epi rive nan nouvo jenerasyon atis sa yo ki kontinye fè Kreyòl la briye atravè lemond. Avèk chak nòt, chak pawòl, lang Kreyòl la ap grandi, li ap enspire, epi li ap ranfòse yon idantite ki chita sou rezistans ak kreyativite.

#jou4 #aktivite4

#jou4 #aktivite3
#kreyòlchimenlavi

Aktivite #2 #jou4
#kwaaze
#konkou
#kontni
#kreyol
#post

Nan kè kilti ayisyen an, atis yo jwe yon wòl san parèy nan devlopman ak pwomosyon lang kreyòl la. Kreyòl se pa sèlman yon lang, men li se yon idantite ki tise naratif ak istwa pèp ayisyen an. Depi nan chante, pwezi, literati, jiska teyat, atis yo te toujou angaje nan fè kreyòl vivan ak dinamik.

Atis tankou Jacques Roumain, Dany Laferrière, ak Edwidge Danticat, pami anpil lòt, te itilize lang kreyòl pou eksprime emosyon, reyalite sosyal, ak esperans pou lavni. Youn nan kontribisyon ki pi enpòtan yo se kapasite yo pou fè kreyòl tande nan mond lan, ki fè lang lan pran plis plas nan literati entènasyonal la.

Nou dwe onore travay sa yo, paske yo pa sèlman kontribye nan devlopman lang nan, men yo tou bay vokasyon nou an yon fòs ak yon richès ki enspire nouvo jenerasyon yo. Se pou nou kontinye sipòte atis kreyòl yo, pou lang nou an ka kontinye fleri, ak pou istwa ak kilti nou ka vivan pou tout tan.

An n selebre atis ayisyen yo pou kontribisyon yo, e an n angaje nou pou fè kreyòl la briye menm plis nan tout aspè nan lavi nou!

#jou4 #aktivite1
Lang kreyòl se yon pwodwi melanj istorik ak kiltirèl ki sòti nan peryòd esklavaj la, e li gen rasin nan lang Afriken ak Ewopeyen, sitou franse. Li te pran nesans li nan koloni tankou Ayiti nan fen 17yèm syèk la, kote plizyè gwoup etnik Afriken te vin kontre ak kolon franse yo. Pandan tan sa a, esklav Afriken yo te oblije aprann kominike ak mèt kolon yo, men tou ak lòt esklav ki te soti nan divès peyi ak tradisyon lang diferan. Kòm rezilta, yon lang melanje te devlope, ki te baze sou lang franse men ki te pran anpil mo ak eleman gramatikal nan lang Afriken yo, espesyalman sa ki soti nan Gwoup Bantou ak Niger-Congo.
 
Kreyòl Ayisyen te vin devlope kòm yon lang endepandan lè esklav yo te libere pandan Revolisyon Ayisyèn lan (1791-1804). Pandan peryòd sa a, lang lan te vin sèvi kòm zouti prensipal pou kominikasyon nan mitan popilasyon an. Li te devlope sitou nan kontèks kote franse te lang administrasyon ak edikasyon, men kreyòl te vin tounen lang pifò moun yo itilize nan lavi chak jou.
 
Avan kreyòl te vin tounen sa nou konnen jodi a, li te gen plizyè non diferan, tankou "Lang Neg" oswa "Lang Manman" nan peryòd kolonizasyon an, ki te itil pou idantifye lang moun nwa yo pale nan mitan kolon yo.
 
Pèp k ap viv sou zile yo te fè pati nan pwosesis sa a; se yo ki te pote lang natif natal yo ak eritaj Afriken an. Sa vin rann kreyòl pi rich, paske li kontinye evolye an fonksyon de bezwen kominote Ayisyèn nan. Jodi a, kreyòl se youn nan senbòl endepandans Ayiti ak rezistans li, e li jwe yon wòl enpòtan nan idantite nasyonal pèp Ayisyen.
 
Lang kreyòl jodi a genyen yon gwo anplè, e gen plis ke 10 milyon moun ki pale li . Li rekonèt kòm youn nan de lang ofisyèl Ayiti (ansanm ak franse), epi li sèvi kòm mwayen prensipal kominikasyon pou moun ki abite nan zòn riral ak nan vil. Kreyòl se pa sèlman yon lang, men li se yon pon ant jenerasyon, kilti, ak yon fòs ki fè nasyon Ayiti kenbe rasin li byen fò.
Men kèk sous :
1. Sylvain, Suzanne Comhaire (1936) - (Haitian Creole: Grammar, Texts, Vocabulary). Yon liv referans sou lang kreyòl ki dekri orijin, devlopman, ak estrikti gramatikal lang lan.
2. Fattier, Dominique (1998) - (Contribution à l'étude du créole haïtien: Description et analyse d'un parler de référence, le créole de Port-au-Prince). Yon rechèch sou lang kreyòl Port-au-Prince, ki analize orijin li ak relasyon li ak franse.
3. Lefebvre, Claire (1998) - (Creole Genesis and the Acquisition of Grammar: The Case of Haitian Creole). Liv sa a etidye kijan kreyòl devlope kòm yon lang plen an konparezon ak lòt lang kreyòl nan Karayib la.
4. Hall, Robert A. (1953) - (Haitian Creole: Grammar and Vocabulary). Yon liv ki bay yon deskripsyon detaye sou gramè ak vokabilè kreyòl Ayisyen.
5. DeGraff, Michel (2005) - (Linguists’ most dangerous myth: The fallacy of Creole Exceptionalism." Language in Society). Atik sa a diskite sou fason kreyòl yo pa diferan fondamantalman de lòt lang natirèl epi kritike mit sou "eksepsyonalis kreyòl la."
6. Valdman, Albert (1988) - (Haitian Creole: Structure, Variation, Status). Yon liv ki trete diferan aspè sosyal ak estriktirèl lang kreyòl Ayisyen.
Kèk nan sous sa yo disponib nan bibliyotèk, ak inivèsite ki gen pwogram lengwistik ki espesyalize nan lang kreyòl
#konkou #kreyòl #kwaaze