#jou6 #aktivite1
#konkou #kreyòl #kwaaze

Pòs sou Enpòtans Lidèchip Kominotè nan Pwomosyon Lang Kreyòl

 

"Lidèchip kominotè gen yon wòl esansyèl nan valorize epi fè lang kreyòl avanse nan sosyete nou an. Nan chak kominote, se lidè ki chwazi sèvi ak kreyòl pou pale, ekri, e kominike ki rann lang lan pi solid epi bay li plis valè. Lè lidè kominotè yo pran inisyativ pou pwomosyon kreyòl, sa pa sèlman fè lang lan devlope, men li ranfòse tou yon idantite kiltirèl ki ini nou antan ke pèp.

 

Lidèchip sa a ede kraze konplèks yo, fòme jèn yo pou yo santi fyète nan lang yo, epi ankouraje tout moun sèvi ak kreyòl nan chak aspè lavi yo. Se gras a lidè sa yo ke kominote yo vin pi soude ; yo kreye yon espas kote chak moun santi yo konprann ak respekte. Kidonk, lè n'ap soutni lidèchip kominotè ki mete lang kreyòl devan, nou kreye yon mouvman kote kreyòl jwenn rekonesans li merite kòm zouti prensipal kominikasyon ak edikasyon.

 

Lidèchip kominotè jwe yon wòl enpòtan nan pwomosyon lang kreyòl la, paske lidè kominotè yo ka sèvi kòm referans ak modèl pou kominote yo. Lè lidè kominotè angaje nan pwomosyon lang lan, yo ede devlope yon sans fyète pou lang kreyòl la. Lidèchip kominotè ankouraje moun itilize lang lan nan kominikasyon, edikasyon, ak aktivite sosyo-kiltirèl, sa ki ka ranfòse prezans lang kreyòl la nan lavi nou chak jou.

Lidè yo ka òganize atelye, diskisyon piblik, ak evènman kiltirèl kote moun ka pataje eksperyans yo an kreyòl epi montre valè lang lan. Yo ka itilize enfliyans yo pou enstwi lòt moun sou istwa, kilti, ak siyifikasyon lang kreyòl la pou kominote a. Sa ede ranfòse idantite kiltirèl, devlope inite, ak bay lang lan plis vizibilite, espesyalman nan mitan jenerasyon ki pi jèn yo.

Anplis de sa, lidè kominotè yo ka fè presyon sou enstitisyon gouvènman yo pou yo adopte plis règ ak pratik ki sipòte itilizasyon lang kreyòl nan administrasyon piblik ak nan sistèm edikatif la. Avèk efò sa yo, lidèchip kominotè kontribye nan avansman ak konsolidasyon lang kreyòl kòm yon lang ofisyèl ak enpòtan pou kominote a.

Mizik te toujou yon pati esansyèl nan kilti ayisyen an, e pami anpil estil ki soti nan zile Karayib sa a, Compas okipe yon plas espesyal. Se yon stil mizik ki pote avèk li istwa, divèsite kiltirèl ak enèji vibran Ayiti.
Compas Haïtien, ke yo rele tou Konpa, gen yon gwo rasin nan tradisyon mizik ayisyen ak Afriken yo. Devlopman li te enfliyanse pa estil tankou merengue dominiken, salsa Kiben, djaz e menm rock. Fizyon estil sa a te lakòz yon son diferan ki reprezante richès kiltirèl ak divèsite Ayiti.

Bousòl ayisyen an te evolye pandan plizyè dizèn ane yo, soti nan yon stil ki pi tradisyonèl pou ale nan fòm ki pi modèn ak sofistike. Atis iconik tankou Nemours Jean-Baptiste ak Tabou Combo te ede fòme genre a epi pouse l sou sèn mizik entènasyonal la.

Karakteristik konpa a

Le Compas Haïtien karakterize pa ritm entoksikan li yo ak aranjman konplèks li yo. Enstriman tradisyonèl tankou gita, saksofòn, tanbou, ak nan kou, bas, jwe yon wòl enpòtan nan kreye mizik sa a Hatian. Lirik yo, souvan chante an kreyòl ayisyen, adrese divès tèm, soti nan lanmou ak lajwa rive nan pwoblèm sosyal ak politik.Mizik Peyi Dayiti genyen enfliyans li tou dabò de koneksyon avèk rasazansèt Ayisyen, ki vle di, Afriken. Piske pandan plizyè syèk blan franse enfliyanse Ayisyen tank sou pwen jenetik ke kiltirèl --denpi lakoloni Sen Domeng -- nou kab di ke mizik la demontre enfliyans kilti franse a tou. Pou lòt enfliyans yo, ke yon moun pale de Dominikani ak Kiba, n'a remake ke peyi sayo enfliyanse pa fondamantal kilti Afriken an tou. Sa vle di ke li te mèt se mizik dominikèn ou se mizik kibèn, se senpleman yon diferan vèsyon sou yon menm tèm. (Yon moun pa kab bliye faktè enpòtan sa). Donk, etandone ke fondamantal la se menm bagay, Ayisyen pa gen difikilte adapte rit peyi sa yo.

Mizik vodou
modifye
Majorite moun ann Ayiti pratike relijyon vodou a. E mizik relijyon vodou a itilize pèkisyon trè fòmèl. Nan Vodou, moun chante, yo jwe mizik e yo danse. Lwa (lèspri sinatirèl) konn rantre nan tèt moun ki pratike vodou. Vodou se yon relijyon senkretik, sa vle di ke li melanje ak lwa Afriken yo e ak Sen legliz katolik yo tou. Lavyèj Mari, pa egzanp, vodouyizan yo asosye li avèk bèlte Freda Dahome; Sen Patrik ki te fann aprè koulèv nan peyi yo bay pou Ilann la, yo asosye misye avèk lwa Damballa. Ounsi inisye dans kominote vodou yo avèk mizik droum, gong, ak ochan. Entansyon an se pou fè lwa danse nan tèt yon vodouyizan. Pou menm fenomèn sa, yon moun kab di ke : "lwa a monte chwal li".

Rara
modifye
Mizik rara jwe apre selebrasyon kanaval e li jwe yon wòl enpòtan nan kwayans relijyon vodou a. Nan parad yo, lwa Gede renmen roule moun anba baton. Lwa Gede yo renmen joure. Yo blayi anpil mo sal.

Mizik rasin
modifye
Nan ane 1990 yo, yon jan mizikal te fèk parèt. Li rele mizik rasin. Gwoup tankou RAM, Boukman Eksperyans, ak Boukan Ginen enkòpore rit rege, wòk, ak funk (Angle) nan fòm tradisyonèl vodou ak enstrimantasyon. Anpil gwoup sa yo melanje rit petwo ak pèkisyon kòm rara ansanm ak gita elektrik e klavye.

Rasin mizik sa a baze sou kèk gwoup tankou Gwoup Sa, Sanba yo, ak Foula. Se Sanba Zao ki kòmanse mouvman "sanba" ki vin bay mouvman rasin, ak mizik sa a.

Mizik tradisyonel
modifye
Se yon kategori ki lye ak konpa direk.

Kanmenm, te gen gwoup nan ane 1940 ak 1950 yo ki melanje mizik òksidantal ak mizik tradisyonèl. Sa a vin bay sa yo rele "Vodou Jazz".

Konpa direk
modifye
Se yon ki soti nan mizik tradisyonel la

Mizik Folklorik
modifye
Se yon kategori ki rapwoche de rasin anpil.

Dans se yon eleman inséparabl nan konpa ayisyen an. Ritm yo irézistibl ankouraje dansè yo balanse nan mizik la. Mouvman dans tradisyonèl yo, tankou "Kompa Direk" ak "Kompa Love," reflete ekspresyon lajwa ak sensualite ki karakterize genre mizik sa a.

Global Enfliyans

Pandan ane yo, konpa ayisyen yo te depase fwontyè peyi DAyiti pou konkeri etap entènasyonal yo. Atis ayisyen yo te ede popilarize jan an atravè lemond, yo te pote avèk yo chalè ak vitalite kilti ayisyen an. Festival mizik ki dedye a Compas atire fanatik atravè mond lan, bay yon eksperyans Immersion nan mizik sa a Hatian.

ANGAJMAN ATIS AYISYEN YO NAN LANG KREYÒL J4-AKTIVITE PWOMOSYON LANG KREYÒL
"KONTRIBISYON ATIS AYISYEN NAN LANG KREYÒL"

YON CHAY ANGAJMAN POU TOUT VWA KREYÒL SA YO KI INI YO NAN LANG KREYÒL POU PALE DE KOZE KOLEKTIF !

SA POTE BYENNÈT POU LESPRI, POU NANM, SA RANFÒSE SANTIMAN PATRIYOTIK OU TE KAPAB GENYEN POU AYITI AK SA LI POSEDE POU PITIT LI YO !!

IDANTIFYE NAN KÒMANTÈ KÈK ATIS OU REKONÈT !

#hmi#medyaayisyen#kreyòl#kwaaze

J5-AKTIVITE PWOMOSYON LANG KREYÒL

" DEVLOPMAN SOSYAL, PILYE PROGRÈ POU YON PÈP"
Devlopman sosyal nan yon kontèks ayisyen

Ti rès la pou pèp la !
Pèp la dabò !
Ayiti an premye !
SE TOUT PARÒL ANGAJMAN PATRIYOTIK KI KONN ITILIZE NAN PRATIK "FÈ PEYI"
KISA DEVLOPMAN SOSYAL FÈ W KONPRANN ??

CHAK FWA SITWAYEN YO POSEDE KAPASITE POU KONSTRUI BONJAN RELASYON YOUN AK LÒT, YON RELASYON KI PA GEN SOUS BATAY YOUN AK LÒT, EKRITI A KAPAB DIKTE KE SE PWOSESIS DEVLOPMAN SOSYAL LI YE. (SOUS, SIT BYEN ÈT)
LANG KREYÒL LA, NAN PRATIK KE TOUT PITIT PEYI DAYITI AP FÈ, KA EDE NAN SANS SA.

1) SITWAYEN AN RESPEKTE RÈG KI ANNDAN SOSYETE
2) LI REKONÈT CHAK MOUN SE YON MOUN KI PA MENM AK LI, KI GEN DEFO, KALITE
3) LI KOLABORE NAN AKTIVITE GROUP, LI KOLABORE NAN DEMACH PROGRÈ
4) LI ANALIZE JIJMAN AK KONDANASYON KE LI KONSEVWA DE LÒT MOUN
SITWAYEN AN DWE SANTI LI ALÈZ NAN LESPRIL, SI YO PALE AK LI NAN LANG NATAL LA KI SE KREYÒL KONSA, L AP KONPRANN KIJAN SANS BYENÈT LA KAPAB KONSTRUI.
L AP KONNEN KOTE DWA LI KÒMANSE / KOTE DWA LI FINI
#dwaakrespèdwamoun#kreyòl#kwaaze

J5-AKTIVITE PWOMOSYON LANG KREYÒL

" DEVLOPMAN SOSYAL, PILYE PROGRÈ POU YON PÈP"
Devlopman sosyal nan yon kontèks ayisyen

Ti rès la pou pèp la !
Pèp la dabò !
Ayiti an premye !
SE TOUT PARÒL ANGAJMAN PATRIYOTIK KI KONN ITILIZE NAN PRATIK "FÈ PEYI"
KISA DEVLOPMAN SOSYAL FÈ W KONPRANN ??

CHAK FWA SITWAYEN YO POSEDE KAPASITE POU KONSTRUI BONJAN RELASYON YOUN AK LÒT, YON RELASYON KI PA GEN SOUS BATAY YOUN AK LÒT, EKRITI A KAPAB DIKTE KE SE PWOSESIS DEVLOPMAN SOSYAL LI YE. (SOUS, SIT BYEN ÈT)
LANG KREYÒL LA, NAN PRATIK KE TOUT PITIT PEYI DAYITI AP FÈ, KA EDE NAN SANS SA.

1) SITWAYEN AN RESPEKTE RÈG KI ANNDAN SOSYETE
2) LI REKONÈT CHAK MOUN SE YON MOUN KI PA MENM AK LI, KI GEN DEFO, KALITE
3) LI KOLABORE NAN AKTIVITE GROUP, LI KOLABORE NAN DEMACH PROGRÈ
4) LI ANALIZE JIJMAN AK KONDANASYON KE LI KONSEVWA DE LÒT MOUN
SITWAYEN AN DWE SANTI LI ALÈZ NAN LESPRIL, SI YO PALE AK LI NAN LANG NATAL LA KI SE KREYÒL KONSA, L AP KONPRANN KIJAN SANS BYENÈT LA KAPAB KONSTRUI.
L AP KONNEN KOTE DWA LI KÒMANSE / KOTE DWA LI FINI
#dwaakrespèdwamoun#kreyòl#kwaaze

J5-AKTIVITE PWOMOSYON LANG KREYÒL

" DEVLOPMAN SOSYAL, PILYE PROGRÈ POU YON PÈP"
Devlopman sosyal nan yon kontèks ayisyen

Ti rès la pou pèp la !
Pèp la dabò !
Ayiti an premye !
SE TOUT PARÒL ANGAJMAN PATRIYOTIK KI KONN ITILIZE NAN PRATIK "FÈ PEYI"
KISA DEVLOPMAN SOSYAL FÈ W KONPRANN ??

CHAK FWA SITWAYEN YO POSEDE KAPASITE POU KONSTRUI BONJAN RELASYON YOUN AK LÒT, YON RELASYON KI PA GEN SOUS BATAY YOUN AK LÒT, EKRITI A KAPAB DIKTE KE SE PWOSESIS DEVLOPMAN SOSYAL LI YE. (SOUS, SIT BYEN ÈT)
LANG KREYÒL LA, NAN PRATIK KE TOUT PITIT PEYI DAYITI AP FÈ, KA EDE NAN SANS SA.

1) SITWAYEN AN RESPEKTE RÈG KI ANNDAN SOSYETE
2) LI REKONÈT CHAK MOUN SE YON MOUN KI PA MENM AK LI, KI GEN DEFO, KALITE
3) LI KOLABORE NAN AKTIVITE GROUP, LI KOLABORE NAN DEMACH PROGRÈ
4) LI ANALIZE JIJMAN AK KONDANASYON KE LI KONSEVWA DE LÒT MOUN
SITWAYEN AN DWE SANTI LI ALÈZ NAN LESPRIL, SI YO PALE AK LI NAN LANG NATAL LA KI SE KREYÒL KONSA, L AP KONPRANN KIJAN SANS BYENÈT LA KAPAB KONSTRUI.
L AP KONNEN KOTE DWA LI KÒMANSE / KOTE DWA LI FINI
#dwaakrespèdwamoun#kreyòl#kwaaze

Problèm ak opòtinite ke lang kreyòl la ka kreye nan biznis, opòtinite a sèke kreyòl la ap pèmèt ou plis enpakte kliyantèl lokal yo, tandiske problèm nan se pa sèlman kliyan nasyonal kew ap bezwen kapab gen dè kliyan etranje ki pa twò abitye a lang lokal sa kapab kreye yon problèm kominikasyon e konprayansyon.

J5-AKTIVITE PWOMOSYON LANG KREYÒL
"MEME KI MONTRE PWOBLÈM AK OPÒTINITE LANG KREYÒL LA NAN BIZNIS"

OU SE BIZNISMANN ???
POU KI MACHE W AP PWODUI ???
TANDE BYEN, SI SE POU KOMINOTE LOKAL LA AK PATI MOUN KI PALE KREYÒL SENPMAN, OU KA FÈ TOUT KONTNI (LOGO/ ETIKÈT/ PAJ WÈB/ AFICH ELATRIYE...)
TOUT AN KREYÒL !!
MEN DEPI OU GEN KLIYANTÈL LÒT RAS SOU PLANÈT LA, LANG KOMÈSYAL POU W ADOPTE A RELE ANGLÈ.
DEGAJE W BIZNISMANN SINON W AP RET DÈYÈ !
ALA GRO DEFI SA???
SE LANG KOMÈS POU TOUT MACHE.
MEN YON ENKONVENYAN KI MAKE YON VRÈ DEFI !

#kreyòl#biznis#kwaaze

https://pin.it/1p0uMNBOG

J5- AKTIVITE PWOMOSYON LANG KREYÒL
"HASHTAG KI DEMONTRE KREYÒL LA KAPAB SÈVI KÒM ZOUTI NAN BIZNIS"


YOUN NAN OPSYON KI ALAMÒD DÈNYE ANE SA YO, SE TEKNIK KI RELE 《MAKETIN DIJITAL》LA.

SE YON KONSÈP KE BIZNIS YO ITILIZE ANPIL ANPIL !
SE ITILIZASYON PAJ WEB LA TANKOU REZO SOSYAL YO, PLATFÒM AK PAJ ENTÈNÈT ELATRIYE... POU FÈ :
1-PWOMOSYON
2-PIBLISITE
3-ANONS
AK LÒT STRATEJI POU BYEN AK SÈVIS KE BIZNIS LAN AP VANN OSWA PWODUI.
SI YON BIZNIS VLE RIVE SOU PIBLIK AYISYEN AN, LI PLIS ITILIZE KREYÒL POU AKTIVITE WEB LA.

SA PÈMÈT LI RIVE SOU POPILASYON AN PI BYEN EPI PLIS MOUN NAN KOMINOTE KREYÒL LA ADOPTE BYEN AK PWODUI L AP OFRI A.
**PAFWA, SE LIBÈTE POU KÒMANTE , POU PATAJE, POU TANDE AVI PIBLIK LA KI MONTRE ENPÒTANS LANG KREYÒL KE BISNIZ LAN ITILIZE.

"DIFISIL POU W JWENN KÒMANTÈ AN FRANSE"
#kwaaze#kreyòl#biznis